انتخاب ابزار مناسب برای کسب و کار شما، در دنیایی که پر از استاندارد ها و ابزار های مختلف است کار مشکلی شده. در این مقاله به این موضوع پرداخته می شود که BPMN چیست، چرا بوجود آمده و چه اهدافی را دنبال می کند. شما با مطالعه این مقاله، دید کلی برای جایگزینی BPMN 2.0 به جای فلوچارت های متداول و استفاده از آن در کنار استاندارد قدرتمندی مانند UML پیدا می کنید.
BPMN چیست؟
BPMN سرنام کلمات Business Process Model Notation یا مدل نشانه گذاری فرایند کسب و کار است. در نگاه اول مانند فلوچارت سازمانی است که در مستند سازی انواع ایزو در سازمان شما استفاده می شود. اما کاربرد آن فراتر از آن می باشد. این استاندارد توسط کنسرسیوم غیر انتفاعی شرکت های بین المللی نرم افزاری با نام OMG (Object Management Group) ایجاد شده است.
BPMN بر این مبنا ایجاد شده که
- “سادگی فلوچارت را حفظ کند”
- “از زبان XML برای استفاده در موتورهای تحلیل فرایند پشتیبانی کند”.
چرا فلوچارت کفایت نمی کند و نیاز به BPMN داریم
سالها پیش و در دورانی که هنوز اتوماسیون و هوشمند سازی فراگیر نشده بود، استفاده از فلوچارت برای مستند سازی فرایند های سازمانی کفایت می کرد. اما در طی 30 سال گذشته، دنیای کسب و کار دچار دگرگونی های بزرگی شده است. عصر اطلاعات و عصر تحول دیجیتال نیاز دارد تا فرایند های سازمانی به گونه ای مستند شوند که با گفتمان و اندیشه های برنامه نویسی کامپیوتری هم راستا باشد. این هم راستایی کمک می کند تا استفاده از تکنولوژی های فناورانه عصر دیجیتال در پیاده سازی فرایند های سازمانی کاربردی شود.
قابل توضیح است که نرخ بالای شکست پروژه های نرم افزاری از زمان همه گیری استفاده از کامپیوتر از دهه 90 میلادی، نگران کننده بوده است. از این رو پژوهشگران عرضه فناوری اطلاعات، همواره به دنبال راهکارهایی برای بالا بردن نرخ موفقیت این پروژه ها بوده اند. یکی از پارامتر های متعدد برای رسیدن به موفقیت در اجرای پروژه ها نرم افزاری، ایجاد زبان مشترک مابین اهالی کسب و کار و توسعه دهندگان تکنولوژی می باشد.
BPMN ابزار میانی برای مدیران کسب و کار و توسعه دهندگان نرم افزار
در تمامی سالهایی که در صنعت فناوری اطلاعات فعالیت کرده ام، همواره شکاف زیادی را مابین واحد فناوری اطلاعات و سایر بخش های سازمان ها احساس کرده ام. “واحد فناوری اطلاعات همواره در تکنولوژی و حل مشکلات تکنولوژیک خود غرق می شود” در حالی که “سایر واحد های سازمانی اغلب در مسیر حل مشکلات کسب و کار سازمان هستند”. این “شکاف مابین دانش تکنولوژی و دانش کسب و کار” باعث می شود که سازمان از توانایی های بالقوه تیم های فناوری اطلاعات بهره کافی را نداشته باشد.
BPMN در نام خود فرایند کسب و کار را دارد. از سوی دیگر در دل خود فرایند های کسب و کار ترسیم شده را به زبان XML تبدیل می کند. زبان XML برای تیم ها و سیستم های نرم افزاری قابل درک هستند. در واقع جایگزینی استفاده از BPMN با فلوچارت، ارزش افزوده ای را ایجاد می کند. مستند سازی فرایند های سازمانی توسط تحلیل گر کسب و کار، هم برای مدیران و کارکنان شرکت قابل درک باشد و هم برای تیم های تکنیکال قابل فهم و استفاده می شود. تمرکز بر اینکه BMPN چیست می تواند در درک بهتر آن به ما کمک کند.
ارتباط BMPN با مدل هایی مانند UML چیست
پیش از پذیرش و توسعه BPMN ، موسسه OMG مدل مستند سازی UML را ارائه نمود. BPMN شباهت ها و تفاوت های فراوانی با UML دارد. در کتابچه راهنمایی که در سال 2003 توسط موسسه Popkin Software و به منظور معرفی BPMN منتشر شده است، ضمن مقایسه کاربرد های این دو استاندارد، پیش بینی شده بود که در سالهای بعد BPMN مورد توجه تحلیل گران کسب و کار قرار خواهد گرفت اما باتوجه به اینکه تیم های برنامه نویسی مزایای بیشتری در استفاده از UML کسب می کنند ، همواره به استفاده از آن ادامه خواهند داد.
بطور خلاصه می توان اختلاف این دو استاندارد را در حوزه کاربردی آنها دانست. BPMN ابزار تحلیل کسب و کار و نمایش فرایند های سازمانی است، به گونه که این نمودار های فرایندی، قابل ترجمه و استفاده توسط تیم های تکنیکال و برنامه نویسی باشد. اما UML ابزار تیم های برنامه نویسی برای مستند سازی ارتباطات نرم افزاری است. با کمک این استاندارد فرایند های سازمانی به نمودارهایی تبدیل می شود که به برنامه نویسان در برنامه ریزی ، اجرا و مستند سازی پروژه های تولید نرم افزار کمک می کند.
مطابق با آنچه در راهنمای استاندارد BPMN و متون دیگر ذکر شده است، این دو استاندارد قابلیت نگاشت (Map) به هم را دارند.
” مقاله آشنایی با المانهای پایه BMPN سادگی شروع به کار بار BPMN را نشان می دهد(لطفا کلیک کنید) “
کنسرسیوم OMG را بهتر بشناسیم
برای آنکه به اهمیت و کاربرد BPMN بیشتر آگاه شویم، بهتر است نسبت به سازمان OMG یا Object Management Group اطلاعات اولیه ای کسب کنیم.
OMG یک کنسرسیوم بین المللی مابین شرکت های نرم افزاری و غیر انتفاعی بوده و از سال 1989 شروع به کار کرده است.
ماموریت OMG توسعه استانداردهای تکنولوژی محوری است که برای دنیای واقعی بین صنایع مرتبط باهم (vertical industries) ارزش آفرینی می کنند. اعضاء بین المللی OMG، اعم از کاربران نهایی، تولید کنندگان، بخش دولتی، دانشگاه ها و موسسات پژوهشی می باشند و عضویت در آن در هر سطحی آزاد است. با توجه به تغییرات تکنولوژی در سالهای متوالی، OMG فعالیت خود را بطور متمرکز برروی هم نوا سازی بین اعضاء خود برای توسعه و بازبینی این استانداردها قرار داده است.
OMG در گذشته فعالیت های متعددی در جهت استاندارد سازی، از جمله استاندارد های CORBA®, UML® and IIOP® داشته است.
آدرس وبسایت این موسسه https://www.omg.org می باشد.
WHAT IS THE OMG?
The Object Management Group® (OMG®) is an international not-for-profit software consortium that is setting standards in the area of distributed object computing. We are a vendor-neutral membership-driven organization and have hundreds of members who are working towards developing and refining these standards. See our Member List search page if you want to find out if a company is a member. Our Board of Directors includes prominent and influential members who act as visionaries who shape the direction of the organization.
جمع بندی موضوع “BPMN چیست”
اگر در سازمانی کار می کنید که مستند سازی را با یک یا چند ایزو دنبال می کند، دانستن اینکه BMPN چیست می تواند به تصمیم گیری در جایگزینی فلوچارت های ایزو با BPMN به شما کمک کند.
اگر هم به به این نتیجه رسیده اید که برای آینده شغلی خود نیاز به یادگیری یک استاندارد مستند سازی دارید، مدل نشانه گذاری فرایند کسب و کار یا BPMN انتخاب مناسبی برای سرمایه گذاری آموزشی برای شما می باشد.