خوشنویسی با خودکار و احساس اعتماد به نفس در کار

خوش خطی یک استعداد خدادادی نیست بلکه یک توانایی است. خوش خطی با زیبا نویسی فرق دارد. من با تمرین جسته و گریخته در طی دو سال، فهمیدم که این توانایی در همه ما وجود دارد. با یادگرفتن اینکه “چطور خوش خط بنویسم” و با انجام تمرین های خوشنویسی با خودکار، از دست نوشته های خود لذت ببرید.

این مقاله برای افرادی مفید است که بد خط هستند و دوست دارند خوش خط و خوانا بنویسند.

تفاوت خط خوانا با خط زیبا

“من استعداد خوش نویسی ندارم”. جمله ای که این روزها برای من عجیب است اما سالها آن را گفته ام. این روزها که خط فارسی ام خوب شده است کشف جدیدی کرده ام. خوش خطی با زیبا نویسی فرق دارد. خوش خطی به معنای قابل خوانده شدن است اما زیبا نویسی مثل کشیدن نقاشی هنری است.

بد خط بودن مثل این است که به شما بگویند مربع بکشید و شما چند ظلعی بکشید. بعد بگویید من مربع را بد شکل می کشم. اگر به جای ترسیم یک مربع، شکل دیگری بکشید به معنای این است که شما شکل مربع را نمی دانید. پس لازم است اول شکل درست مربع را یادبگیرید و بعد شروع به تمرین کشیدن مربع کنید تا مربع را مثل مربع بکشید.

حالا به جای شکل مربع در مثال بالا، حروف فارسی را تصور کنید. وقتی که من بد خط بودم، یک خط کج و کوله می کشیدم و از نظر خودم این شکل “الف” بود. بعد از اینکه مدتها تمرین خط می کردم متوجه این اشکال کار خودم شدم. اگر می خواهم “الف” بنویسم باید شکل درست “الف” را جایگزین خط کج و کوله در ذهنم بکنم و در زمان تمرین کردن، “الف” را مثل حرف “الف” بکشم.

به نظر من زیبا نویسی یاد گرفتنی نیست. من با تمرین کردن توانسته ام دست خطم را از بد خط به خوانا تبدیل کنم. اما فکر می کنم که زیبا نوشتن ذوق هنری می خواهد که حداقل من از آن بی نصیب بوده ام.

“چطور خوش خط بنویسم” برای من چطور شروع شد

از دوره ابتدایی که شروع به نوشتن کردم خط من تقریبا به همان شکل باقی ماند. رفتن به دانشگاه و سال ها کار کردن در شرکت های مختلف نتوانست خللی در بد خطی من ایجاد کند. از آنجایی که عمیقا اعتقاد داشتم خوش خطی یکی از الطاف الهی است، همیشه خودم را  محروم از این لطف الهی می دیدیم. در همه این سال ها، چندین بار شروع به تمرین کردم ولی هر بار به بی استعداد بودن خودم اطمینان بیشتری پیدا کردم.

تایپ در کامپیوتر به جای تلاش برای خوش خطی

از آنجایی که کار با کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری را به عنوان شغل مورد علاقه خود انتخاب کرده بودم، تلاشم را در جهت بهبود تایپ کامپیوتری به کار بستم. خوشبختانه در تایپ ۱۰ انگشتی مستعد بودم و به سرعت پیشرفت کردم. بنابراین راهی برای پنهان کردن خط نا خوانای خودم پیدا کرده بودم.

شروع خوشنویسی با خودکار به انگلیسی

در سال های ۸۷ تا ۸۹ عزم رفتن به بلاد خارجه داشتم. از این رو باید امتحان IELTS (امتحان زبان انگلیسی) می دادم. از انجایی که انشاء نویسی به زبان انگلیسی هم بخشی از این امتحان بود، لازم بود بنویسم. اما خط انگلیسی را هم به نا خوانایی فارسی می نوشتم. چون هدف مشخص بود، شروع به تمرین خوش نویسی به زبان انگلیسی کردم. برای این کار یک دفتر خوش نویسی انگلیسی خریداری کردم و از روی آن نحوه درست نوشتن حروف را یاد گرفتم. هر روز تمرین می کردم. در محیط کار، خودم را ملزم به انجام تمرینات کرده بودم. حداقل روزی ۱۰ دقیقه با دقت زیاد خوش نویسی می کردم.

بعد از چند ماه، وقتی دوستانم دست نوشته ها را می دیدند از زیبایی خط انگلیسی من تعریف می کردند. البته می دانستم که بخشی از این تعریف ها از روی محبت و برای تشویق من بود. اما آنچه برای من مسلم بود، تبدیل یک خط نا خوانا به دست خط خوانایی بود که دوستانم آن را قابل ستایش می دیدند.

از شما دعوت می شود مقاله “مثبت اندیشی در محیط کار” را مطالعه فرمایید

اولین جرقه برای تلاش به خوش خطی

چند سالی از آن موقع گذشت. خط فارسی من همچنان بد بود. من در پروژه فاز ۱۹ پارس جنوبی مشغول به کار شدم. در آن پروژه یکی از مدیران ارشد پروژه خط زیبایی داشت. آقای مهندس دهکردی، با خط زیبای خودشان، با روان نویس بنفش رنگ خود و همیشه بصورت مورب در زیر نامه ها دستور می نوشتند. البته ایشان آنقدر انسان محترم و با ادبی بودند که دستورات خود را با انشایی محبت آمیز و در خواست گونه می نوشتند. با دیدن نوشته های خوش خط و احترام آمیز ایشان، همه دوست داشتند به سرعت کار را انجام دهند.

اما با این همه زیبایی مشکلی وجود داشت. زمانی که لازم می شد در زیر پاراف نامه ایشان چیزی بنویسم فاجعه رخ می داد. خط من به نسبت خط ایشان، حقیقت خرچنگ قورباقه را تجلی می نمود. خجالت می کشیدم چیزی بنویسم و نامه را به خودشان برگردانم. چند جمله کوتاه را بار ها و بار ها تمرین می کردم که شاید خوانایی داشته باشد و قابل قبول شود. تا پیش از این هیچکدام از مدیرانم خطی زیبا نداشتند که از نوشتن در کنار دست نوشته آنها شرمنده خط نا زیبای خودم شده باشم.

تمرین خوش خطی را با روزی ۱۰ دقیقه شروع کردم

از این رو تصمیم گرفتم خط خودم را خوب کنم. به این فکر کردم که اگر من توانسته ام از دستم به خوبی استفاده کنم و تایپ ۱۰ انگشتی را یاد بگیرم و اگر توانسته ام خط انگلیسی خود را خوب کنم، حتما می توانم خط فارسی خوبی داشته باشم. در ابتدا الگوی درستی نداشتم. فونت نستعلیق را نصب کردم. غزل “سال ها دل طلب جام جم از ما می کرد” را در ورد تایپ کردم و با خط نستعلیق پرینت کردم. چون این غزل را خیلی دوست داشتم هر روز از روی آن می نوشتم. بعد از چند ماهی خط نا خوانای خرچنگ قورباقه من تغییر کرد. دیگر خرچنگ قورباقه نبود اما زیبا هم نبود.

تمرین خوشنویسی با استفاده از کتاب

خرید کتاب “آموزش خط تحریری” و ” آموزش خوشنویسی با خودکار“، تالیف استاد مهدی شیخ ربیعی باعث جهت دار شدن تلاش های من شد. در این کتاب ها یاد گرفتم چگونه باید بنویسم. هماهنگی مابین حروف و کلمات را یاد گرفتم.

شما می توانید کتاب را از سایت http://www.abrangbook.ir تهیه فرمایید.

حالا دیگر باور دارم همه ما استعداد خوش نویسی داریم. شاید استعداد و ذوق هنری یک استاد خوش نویس را نداشته باشیم اما می توانیم خوشنویسی با خودکار را تمرین کنیم  و به خط خود مان افتخار کنیم. اما با تمرین زیاد. به قول آقای محمود معظمی، توانا بود هر که تمرین کند.

به خاطر سپاری شکل حروف

یکی از مهم ترین کارهایی که برای خوش خط شدن نیاز دارید، به خاطر سپاری شکل حروف است. مشکل ما بد خط ها عدم توانایی دست مان نیست. همه ما فکر می کنیم که دست ما نمی تواند خوش خط بنویسد.

واقعیت این است که دست ما از ذهن ما دستور می گیرد. ما همان شکلی را می کشیم که در ذهن خودمان از یک حرف متصور هستیم. اگر ما شکل حروف را به درستی به خاطر بسپاریم، در هنگام نوشتن هم تلاش می کنیم شبیه همان شکل روی کاغذ بکشیم. اما اگر در خصوص شکل درست حروف فکر نکرده باشیم، همان شکلی را که در ناخود آگاه خود ذخیره کرده ایم روی کاغذ می کشیم. در واقع شکل حروفی را که ما در ناخود آگاه خود ذخیره کرده ایم، همان شکل حروفی است که در اول ابتدایی و در هنگام یادگیری حروف می نوشتیم.

همه می گویند که برای خوش خط شدن باید تمرین زیاد انجام داد.

 احتمالا شما هم مثل من در مقاطع زمانی مختلف تمرین زیاد کرده و نتیجه نگرفته اید.

نکته در اینجا است که در برخی از افراد، انجام تمرین زیاد باعث جایگزین شدن شکل حروف در ناخود آگاه آنها می شود. از این رو به تدریج به جای نوشتن حروف خرچنگ قورباقه، حروف زیبا می نویسند. مشکل افرادی مثل من و شما در این است که اگر این کار را هزار بار هم انجام بدهیم، تلاشی برای جایگزین کردن شکل جدید حروف در ذهن خود نمی کنیم.

برای حل این مشکل من یاد گرفته ام که بطور خود آگاهانه و با دیدن حروف و کلماتی که با خط خوب نوشته شده اند، شکل آنها را حفظ کنم. اغلب کتاب های راهنمای خط، نحوه نوشتن هر حرف را توضیح می دهند. کاری که شما باید انجام بدهید این است که به این راهنما نگاه کنید و بدون اینکه آن را روی کاغذ بکشید، مسیر حرکت خودکار را با چشم دنبال کنید.

با این روش، به تدریج ذهن شما شکل های جدیدی از حروف را جایگزین شکل های قبلی می کند. پس از آنکه ذهن شما تصوری زیبای حروف را آموخت، نوبت به تمرین با خودکار و آموزش دادن به دستتان برای پیاده کردن حروف است.

البته لازم نیست که چند ماه وقت بگذارید و اول از همه حروف را در ذهن خود جای بدهید. شما می توانید حروف را طبق روند کتاب تمرین کنید. اما در هنگام تمرین به این نکته توجه داشته باشید که تنها نوشتن برای خوشنویسی با خودکار کافی نیست. بلکه یاد گرفتن شکل درست حروف، باعث سرعت بخشیدن به یادگیری و تداوم خوش خطی شما در آینده خواهد شد.

برای خوش خطی باید تمرین را آغاز کنید

خوشنویسی با خودکار نیاز به تمرین روزانه دارد. تجربه خودم روزی ۱۰ دقیقه بصورت روزانه بود. اگر در هر مقام و منصب و جایگاه کاری باشید، اگر سرتان هر چقدر شلوغ باشد که فرصت سر خاراندن نداشته باشید، باز هم مطمئن باشید که می توانید ۱۰ دقیقه را روزانه به این کار اختصاص بدهید. فقط باید خودتان را ملزم به انجام تمرینات کنید. اگر می توانید زمان بیشتری را تمرین کنید اما تمرینات را به کمتر از ۱۰ دقیقه کاهش ندهید. در کتابی خوانده ام که آقای آرنولد شوارتزینگر، قهرمان بدن سازی جهان و بازیگر معروف سینما گفته است ” برای تمرین های بدن سازی برنامه ریزی داشته باشید. در روز های تمرین، حتی اگر حال تمرین کردن هم ندارید به باشگاه بروید و در آنجا بنشینید”. این کار معجزه می کند. هر روز تمرین کنید و نتیجه را ببینید.

چطور خوش خط بنویسم

1- به جای تمرین نوشتن زیاد، تمرین نگاه کردن زیاد را انجام بدهید.

ما همان شکلی از حروف را می نویسیم که در ذهن خود داریم. برای اینکه شکل حروف را درست بنویسیم اول باید شکل حروف را در ذهن خود اصلاح کنیم، بعد با تمرین نوشتن، توانایی پیاده سازی آن شکل روی کاغذ را پیدا کنیم.

2- حتما از دفتر خط دار استفاده کنید.

جای حروف نسبت به همدیگر باعث ایجاد زیبایی می شود. برای اینکه جای هر حرف را به درستی یاد بگیریم، لازم است تمام تمرین ها برروی دفتر خط دار انجام بدهیم.

3- خودکار را فشار ندهید

یکی از دلایل بد خط نوشتن، فشار بیش از حد به خودکار است. برای خوش نویسی باید عادت کنیم که خودکار را به نرمی در دست بگیریم و خودکار را روی کاغذ فشار ندهیم.

4- از خط نستعلیق کامپیوتر استفاده کنید

در کامپیوتر خود فونت نستعلیق را نصب کنید. در نرم افزار ورد نوشته ای را که به آن علاقه دارید تایپ کنید. نوشته را خط زیر دار کنید. از سرمشقی که ساخته اید شروع به تمرین کنید. زاویه حروف، اندازه حروف، فاصله و طرز قرار گرفتن هر حرف نسبت به خط زمینه را با دقت نگاه کنید و در زمان تمرین کردن مشابه آن بنویسید.

فونت نستعلیق بطور معمول برروی کامپیوتر نصب نیست. ابتدا آن را دانلود کنید و پس از باز کردن فایل زیپ، روی فونت کلیک کنید تا نصب شود. دانلود فونت ایران نستعلیق IranNastaliq

نام خودتان، نوشته کوتاهی که دوست دارید و یا چند بیت شعر را به عنوان سرمشق انتخاب کنید. در نرم افزار ورد این نوشته را تایپ کنید. فونت آن را به ایران نستعلیق تغییر دهید. این نوشته را زیر خط دار کنید. نوشته زیر با همین روش ایجاد شده است.

این کار به شما کمک می کند که سرمشق مورد علاقه خودتان را بسازید و در هر زمان و مکانی که خودکار و کاغذ دستتان بود تمرین کنید.